Aikidoschool Makato

Leusden(NL)

Graden bij Makato

Een systeem baseren op de daadwerkelijk martiale vaardigheden van iemand is niet haalbaar. Pas wanneer het gevecht daadwerkelijk plaatvindt, resulteert dit in een winnaar (hij die leeft) en een verliezer (hij die sterft) en zelfs nog was dat slechts een momentopname. Het resultaat zegt feitelijk niets over de uitslag van een volgend gevecht.
Er is geen enkele vorm van graduering/waardering die iets kan zeggen over de overlevingskansen in een daadwerkelijk gevecht.

Kyu/Dan gradensysteem

In veel stijlen van Aikido wordt het kyu/dan gradensysteem gebruikt. Dit systeem is ontwikkeld door Kano de oprichter van het Judo eind 19de eeuw. In sommige gevallen worden gekleurde banden gebruikt. Het is meestal dit systeem dat de mensen herkennen. Daarbij wordt zeer vaak (en heel Westers) gedacht dat een hogere graad automatisch betekent dat iemand beter is. Het is gebaseerd op vooraf gestelde normen en testen die vaststellen of een bepaald technisch bereikt is. De beloning voor het behalen van een technisch niveau wordt is de (bijbehorende) graad/diploma.

Een jury beoordeeld in hoeverre de kandidaat zich conformeert aan de opgelegde eisen voor een graad en neemt een besluit. Een dergelijk systeem maakt Aikido doodt. Zolang de leerling voldoet aan de eisen is het goed, maar zodra hij/zij afwijkt... Helaas is het probleem nog groter daar het systeem zich zelfs bemoeit met leraren en voorschrijft hoe en wat zij onderwijzen.

Het uiteindelijke resultaat is dat iedere Aikidoka (in zo'n systeem) hetzelfde doet. Aikido leer je door verschillen! Morihei Ueshiba nam geen examens af, benoemde de technieken niet, schreef niet voor wat leraren moesten doen.
Wanneer men zich richt naar wat anderen zeggen; in hoeverre is die weg nog de weg naar zelfstandigheid?

Er wordt vaak opgekeken naar de (wereld-)kampioen van een vechtsport. Vergeet niet dat hij vaak al vele malen dood (lees: verloren heeft) is gegaan op weg naar die top. En dat het sport is... Al is hij ongeslagen, dan nog is hij slechts technisch beter, maar hoe goed kan hij zijn kennis overbrengen, anderen motiveren? Hoe goed is zijn strategisch inzicht voor het gevecht plaatsvindt?

Menkyo systeem

Van origine (achtste eeuw) werd in krijgskunsten een heel ander systeem gehanteerd, namelijk het Menkyo systeem. In dit systeem wordt niet alleen naar technische vaardigheden gekeken, maar ook naar de mentale ontwikkeling. Inzet, enthousiasme en discipline zijn verder belangrijke aspecten.
In het Menkyo systeem wordt krijgskunst/discipline meer als ambacht beschouwd en in welke mate iemand de ambacht begrijpt, uit kan voeren en over kan brengen op anderen.
Het zijn geen graden, maar certificaten:
  • okuiri : beginnened assistent
  • mokuroku : instructeur/catalogus
    • sho mokuroku: assistent leraar
    • gomokuroku: junior leraar
  • menkyo: autorisatie om les te geven
  • menkyo kaiden: totale overdracht.
Soke is eigenaar van de stijl.

Het vergelijken van graden is bijzonder subjectief en eigenlijk zonder betekenis. In Japan heeft alles een plek ten opzichte elkaar. Zo ook in een dojo, en al helemaal in een traditionele dojo.
In een traditionele dojo wordt niet gevraagd "welke graad heb jij?", maar eerder "wie is jouw leraar en hoe lang werk je al bij hem?" Een uiting van deze benadering vind je terug in het Menkyo systeem. De graden daarin geven aan in hoeverre de ambacht door de leerling wordt begrepen, gezien vanuit de leraar.